Hilye-i Şerif Ve Tespih Sergisi

Vatikan’da İslâm Sanatı Sergisi

Vatikan, önemli bir İslâm Sanatı sergisine ev sahipliği yaptı, Hıristiyanlığın merkezinde hilye ve tespih örnekleri sergilendi.

T. C. Vatikan Büyükelçiliğinin himayelerinde Uluslararası Kültür ve Sanat Derneği tarafından 1-19 Ekim 2011 tarihleri arasında İtalya'nın başkenti Roma'da, Vatikan'a bağlı Cancelleria Sarayı’nda Aşk-ı Nebi Sanat Olunca başlıklı "Hilye-i Şerif Ve Tespih Sergisi” düzenlendi.
 

Türk sanatından klasik ve çağdaş hilye-i şerif ve tespih örneklerini bir araya getiren sergi, Türkiye dışında tertip edilen ilk hilye sergisi olması bakımından hususî bir önem taşıyordu.
 

İslâm peygamberinin fiziksel özelliklerini tasvir eden güzel yazıların tezhip edilerek belli bir düzene göre levha haline getirilmesinin örnekleri olan hilyeler, Hıristiyan ikona sanatının merkezinde sergilendi.
 

Sergide, İslâm dininde ibadet aracı olarak doğup tarih içinde bir sanat dalı olarak gelişen tespihler de Katolik tespihlerinin karşısında arz-ı endam etti.

Klasik eserlerle beraber çağdaş hat sanatımızın özgün örneklerinin de yer aldığı sergi kapsamında, beşi Osmanlı dönemine ait olmak üzere bazıları büyük boyutlarda otuz adet hilye-i şerif ile, yine bazıları Osmanlı döneminden kalma yüze yakın tespih teşhir edildi.

*  Sergi, Roma’da Vatikan Devleti sınırları dışında olmasına rağmen Vatikan Devleti’nin mülkiyetinde olan ve Rönesans tarzında inşa edilmiş ilk saray olarak bilinen Cancelleria Sarayı’nda düzenlendi. 

* Bu sergide, ilk defa olarak meşhur hattatlardan Kazasker Mustafa İzzet Efendi’nin iki hilye-i şerif çalışması sergilendi.

* Sergide, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü kolleksiyonundan klasik hilyeler ile Mehmet Çebi kolleksiyonundan çağdaş hilyeler bir arada yer aldı.

*Sergide, hilye-i şerif tasarımlarının büyük çoğunluğu kompozisyon bakımından klasik çizgiden farklı, çağdaş yorumlar olduğu için, Sabancı Hat Koleksiyonu Sergisi'nden sonra ilk kez çağdaş Türk hat sanatının özgün örnekleri Avrupalı sanatseverlerle buluştu.

* Klasik Osmanlı tespih örneklerinin yanı sıra,  tasarım ve malzeme bakımından klasik çizgiden farklı modern tespih yorumları da serginin önemli bir başka özelliğiydi.

HİLYE-İ ŞERİF

17. yüzyılda İstanbul’da doğan hilye sanatı, günümüz hat sanatçılarının özgün yorumlarıyla adeta bir yeniden doğuşu yaşamaktadır. Hz. Peygamber’in fiziksel ve kişisel özelliklerini konu alan yazı örnekleri klasik hüsn-i hat sanatında popüler bir form olarak kabul görmüştür. Günümüzdeki özgün örnekleri de geleneksel soyutlamacı Türk sanat anlayışının modern dönemdeki yansımalarını göstermesi bakımından dikkat çekicidir.

TESPİH

İslâm geleneğinde aslında bir ibadet eşyası olan tespih, bir ipe dizili, çeşitli maddelerden yapılan belirli sayıda tanelere verilen isimdir.

Benzerleri başka dini geleneklerde de yer alan Müslüman tespihinin doksan dokuz tanesi Allah’ın Esma-ül Hüsna denilen doksan dokuz adının sayılması amacına yöneliktir.

Bir ibadet aracı olan tespih aynı zamanda tarih içinde bir sanat dalı olarak da gelişmiştir. En iyi tespihler Osmanlı devrinde İstanbul’da yapılmış, bu şehirde tarih boyunca yüzlerce tespih atölyesi açılmıştır.

Bugün Türkiye’de birçok müzede irili ufaklı tespih kolleksiyonları bulunduğu gibi pek çok tespih meraklısı da çok değerli özel tespih kolleksiyonlarına sahiptir.